Katwijk in Oorlog

Stichting Koopvaardijpersoneel 1940 – 1945

De Nederlandse koopvaardijmannen deden in de oorlog hun werk. Ver van huis en ook lang van huis, deden zij onder dikwijls grote spanningen hun plicht. Op zee loerde iedere dag gevaar. Op zee was iedere zeeman een frontsoldaat! Voor de koopvaardij begon de oorlog direct al in september 1939. De Nederlandse neutraliteitsperiode, van 3 september 1939 t/m 10 mei 1940, wordt wel the phoney war genoemd; de schemer oorlog, de onechte oorlog, maar de Nederlandse koopvaardij werd al direct getroffen door het echte oorlogsgeweld op zee. Door zeemijnen en torpederingen door Duitse U-boten gingen 26 schepen verloren waarbij ongeveer 240 […]

Lees het verhaal

Het St. Willibrordus College aan de Overrijn

Gelegen aan de Overrijn in Katwijk aan den Rijn vindt men de gebouwen van het voormalige St. Willibrordus College. Deze waren in maart 1929 in handen gekomen van de Orde van de Paters Franciscanen minderbroeders. Het complex waar voorheen het R.K. Gymnasium voor hoger onderwijs, geleid door de Paters Jezuïeten was gevestigd, was aangekocht door de Paters Franciscanen om er een Missiecollege te starten voor de opleiding van Rooms-Katholieke jongemannen tot priester of missionaris. Het Missiecollege Katwijk kende als kleine seminarie 6 klassen en was in september 1929 gestart met 63 leerlingen. Het rijke roomse leven beleefde nog steeds gouden […]

Lees het verhaal

Abraham van der Vijver

In de vroege morgen van 11 mei 1940 bij het eerste licht wordt de 21 jarige Bram van der Vijver in allerijl het noodhospitaal in de Openbare School aan de Kerkstraat in Rijnsburg binnengebracht. Hij is gewond en heeft dringend medische verzorging nodig. Op weg naar zijn werk is hij getroffen door een verdwaalde kogel. Geboren op 8 augustus 1918 was Abraham van der Vijver de oudste zoon van Gerrit van der Vijver en Lena Hogewoning. Het gezin bewoonde aanvankelijk voor een huur van f 2,75 in de week een klein huisje in de Koestraat. Het was een rijtje van […]

Lees het verhaal

N.V.H. Nederlands Volksherstel

Na de bevrijding van het zuidelijke deel van Nederland in de herfst van 1944 werd de Nederlandse regering in ballingschap in Londen per telegram op de hoogte gesteld dat er een nieuwe algemene hulpverleningsorganisatie in oprichting was. Deze organisatie moest de eerste nood onder de bevolking ledigen en een aanzet geven tot de wederopbouw. Voor de formele oprichting moest men wachten tot 9 juli 1945. De naam van de organisatie werd Nederlands Volksherstel en bestond uit een aantal vooroorlogse hulporganisaties waaronder het Nederlandse Roode Kruis, het Nationaal Fonds voor bijzondere Noden en de voormalige verzetsbewegingen als de L.O. en het […]

Lees het verhaal

Dr. J.P. Niekerk en de verbandplaats in het Zeehospitium

In de ochtend van 10 mei 1940 is Duitsland het neutrale Nederland binnengevallen. De grenzen zijn overschreden en Duitse vliegtuigen doorkruisen het Nederlandse luchtruim op weg naar hun doel. Duitse Junkers Ju-52 transportvliegtuigen cirkelen boven het vliegveld Valkenburg in een poging om te landen Te midden van dit alles is Dr. Jacob Pieter Niekerk in de hoofdverbandplaats in het Zeehospitium druk bezig om een grote stroom gewonden te behandelen. Deze hoofdverbandplaats van het Nederlandse leger is in allerijl verplaatst vanuit het Seminarium in Katwijk aan den Rijn naar de gebouwen van het Rotterdams Zeehospitium aan de Katwijkse kust. Het Seminarium […]

Lees het verhaal

Baan van Starkenburg, de technische man van het verzet

De jonge Baan Van Starkenburg is onderweg naar de werkplaats van C.P. Van Egmond uit de Spinozalaan in Rijnsburg. Voorbij het Spinozahuis helemaal achterin het doodlopende laantje had Cor Klokkie, zoals hij in Rijnsburg bekend was, een klein en handel in smeermiddelen. Baan was een handige knul die de Ambachtschool in Leiden had doorlopen om automonteur te worden. Het verloop van de oorlog gooide echter roet in het eten. Baan bleef thuis en hield zich bezig met het repareren van de fietsen van de hele buurt. Het grootste probleem was een tekort aan rubber. Rubber moest worden ingevoerd en dat […]

Lees het verhaal

Theetuin De Luwte

Aan de Wassenaarseweg nr.8, op de grens van Katwijk aan den Rijn en Wassenaar lag aan de rand van het bos Theetuin de Luwte. Gelegen in de Pan van Persijn konden de bezoekers in alle rust over het uitgestrekte terrein wandelen om daarna iets te nuttigen op het terras. Waar men bediend werd door een kelner in een smetteloos wit uniform en waar ouderwetse gastvrijheid hoog in het vaandel stond. In de jaren ’30 werd Nederland hard getroffen door de recessie. Hoewel de economie zich eind 1936 leek te herstellen, had de kleine horeca het nog steeds moeilijk. Zo ook […]

Lees het verhaal

Het pontje van Valkenburg

Het pontje over de Oude Rijn bij Valkenburg is van oudsher een begrip in de regio als zijnde een veerdienst die reeds honderden jaren bestaat. Met name tijdens de meidagen van 1940 was deze verbinding over de Oude Rijn tussen Oegstgeest en Valkenburg van groot strategisch belang voor zowel het Nederlandse als het Duitse leger. Één van de vroegste meldingen van het Valkenburgse veer stamt reeds uit 1619, het betreft een brief uit waarin de heer van Valkenburg toestemming vraagt aan de Staten van Holland om de tarieven te mogen verhogen. In 1849 wordt het tarief bij Koninklijk besluit vastgesteld […]

Lees het verhaal

Katwijk, het wederopbouwplan van 1943

In juni 1943 was het bericht gekomen dat er langs de Katwijkse kust een strook van 150 meter moest worden vrijgemaakt ten behoeve van de Atlantikwall. Alleen de Oude Kerk – zonder toren-, de historische vuurtoren en villa Allegonda, ontworpen in 1917 door architect J.J.P. Oud, mochten van de bezetter blijven staan. Gedupeerde bewoners en niet-plaatsgebonden arbeiders moesten het dorp verlaten en werden onder andere geëvacueerd naar Drenthe en Gelderland. In 1943 werd er door Burgemeester Woldringh van der Hoop en de Katwijkse gemeenteraad opdracht gegeven aan ir. A. H. van der Leeuwen en de architect Herman van der Kloot […]

Lees het verhaal

Vorderingen in Katwijk

Vorderen, als men de Van Dale hierop naslaat wordt de volgende betekenis gegeven; van overheidswege opeisen in tijden van nood. Na de capitulatie in mei 1940 werd het Nederlandse volk al snel geconfronteerd met een aantal Duitse vorderingsmaatregelen. Deze zouden in de loop van de oorlog eigenlijk alleen maar verder uitgebreid worden. Vorderingsmaatregelen werden op last van de bezetter vanuit de gemeentelijke instanties bekend gemaakt en in de regel hier vanuit ook gecoördineerd. De wettelijke bepalingen die vorderingsmaatregelen mogelijk maakten werden gepubliceerd in de zogenaamde Verordeningenbladen voor het bezette Nederlandsche gebied. Dit was een periodieke publicatie die aan de gemeentelijke […]

Lees het verhaal

Atlantikwall

Gedurende de tweede wereldoorlog versterkten de Duitsers de verdediging van tactische punten langs de kust door bunkers te bouwen. Katwijk, Noordwijk en Valkenburg vormden samen een Stützpunktgruppe.

Engelandvaarders

Kustplaatsen als Katwijk, Noordwijk en Scheveningen werden voordat de Atlantikwall verrees gebruikt om de oversteek naar Engeland te wagen, veelal in krakkemikkige bootjes met gevaar voor eigen leven.

Luchtoorlog

Niet onregelmatig worden er bommen afgeworpen, spoelen lichamen van piloten aan op het strand en storten vliegtuigen neer in de polders. De luchtoorlog was ook in Katwijk een dagelijkse realiteit.

Mei 1940

Op 10 mei 1940 vallen Duitse troepen Nederland binnen. Rondom vliegveld Valkenburg wordt 5 dagen zwaar gevochten. Uiteindelijk capituleert Nederland en volgen er 5 jaren Duitse bezetting.

Onderduikers

Ook in Katwijk moesten burgers onderduiken om aan de bezetter te ontkomen. Denk bijvoorbeeld aan Joden, verzetsmensen en mannen die wilden ontsnappen aan de arbeidsinzet.

Vliegveld

Vliegveld Valkenburg heeft sinds 1938 een grote rol gespeeld in de militaire aanwezigheid rondom Katwijk. Tijdens de bezettingsjaren bouwen de Duitsers het uit tot een moderne uitvalsbasis voor jachtvliegtuigen.

U kunt ons helpen!

Met uw foto's, documenten en verhalen

Veel mensen hebben nog spullen, foto's en documenten uit de tweede wereldoorlog liggen. Helaas gaat steeds meer van dit materiaal verloren. Gooi het niet weg, maar doneer het aan ons!

E-mail mail Facebook